Wisła wciąż się zmienia

W Gassach mam swój zakątek. To południowa część rezerwatu Wyspy Świderskie. 

 

Wyspa oddzielona od wysokiej skarpy odnogą o wartkim nurcie. Dostarcza nieustających foto-tematów. 

W przesmyku między wysepkami

Mieszkaniec wyspy

Niegdyś składała się z dwóch części przedzielonych wąskim kanałem. Zarośnięta wiklinowym zagajnikiem dawała schronienie bobrom. 

Tak wyglądała wyspa osiem lat wcześniej

Czas i napór wody zrobiły swoje. Przez kilka lat obserwowałem skutki działania nieubłaganego nurtu, który spłukiwał północną kępę, wyrywał drzewa, rzeźbił mieliznę. Resztki wysepki zniknęły z powierzchni wody dwa lata temu. Bobry, które w skarpie i pod zaroślami wyspy budowały nory lęgowe, też się wyniosły, ogołociwszy zakątek z osiki, wierzb i wikliny. Pozbawiona zarośli południowa część wyspy stała się miejscem lęgowym mew i rybitw. 

Patrzyłem dzisiaj na owe smętne resztki dawnej świetności z poczuciem zawodu. Wszak tutaj zrobiłem zdjęcie przelatującej za wikliną czapli, które potem zamieściłem na nieistniejącym już portalu Panoramio. Jego likwidacja wyrwała z życiorysu kawał międzynarodowych wspomnień. Jeszcze zachowały się polskie i zagraniczne znajomości kontynuowane na facebooku i w realu. Zabrakło jednak owej codziennej więzi towarzyskiej – zaczynającej się od wejścia na stronę przy porannej kawie i przyjaznego komentowania zamieszczanych zdjęć. To była era bez dzisiejszej namolnej i bezrefleksyjnej klikalności.

Bobry się wyniosły, ustępując miejsca rzecznym ptakom

Wisła wciąż się więc zmienia. A ja – mimowolny jej obserwator – wraz z nią.

Minąłem wyspę. Dzisiaj pustą, pozbawioną życia. 

Wzdłuż rzeki przelatywały mewy, kormorany, łabędzie, ciągnąc kluczami na południe i do światła wschodzącego słońca. 

Szedłem ścieżką przez łany przemarzniętego wrotyczu, nawłoci, sitowia. Ku gęstwie powalonych przez bobry drzew. Galimatias pni, konarów, gałęzi zalegających brzeg i skraj nurtu stworzył królestwo zimorodków. Ptaki przelatywały wzdłuż płycizn, migając odcieniami błękitu. Widziałem tylko migotanie skrzydeł. Bez szans na uchwycenie obiektywem. 

Bobry i zimorodki łączy jedno. Powalając drzewa, bobry budują zimorodkom czatownie, miejsca, z których obserwują rybki. Wszedłszy do łęgu, omal nie posmakowałem wiślanego mułu. Łodygi zielska oplątały nogi. Musiałem ważyć każdy krok. Czego się nie robi dla zdjęć. Tam, gdzie rządzą bobry, nietrudno o upadek. Woda też robi swoje, podmywając brzegi, wyrywając darń płatami, niszcząc stare ścieżki.

Łęg rozbrzmiewał odgłosami godów. Nastrój przedziwny. Z jednej strony bezlistne drzewa, krzewy, wysuszone zarośla, kałuże wody w zagłębieniach gruntu (jedyna zieleń to czapy mchu i wykluwające się z ziemi pędy nowych roślin), z drugiej niezwykłe ożywienie łęgu: werble, skrzeczenia bażantów, wron, gawronów, srok, zielonych i dużych dzięciołów, gęganie gęsi i kormoranów, okrzyki mew, śpiewne trele sikor, trznadli, szczygłów, kosów, zawodzenie czarnych dzięciołów, klangor żurawi – wszystko o tygodnie za wcześnie. 

Ale się działo. Ja w samym środku, gapiąc się na Wisłę, co płynie i pluska, słońce, co złoci szary wciąż krajobraz, depcząc lód na kałużach, brnąc przez chwytliwe zarośla, przekraczając kłody i plątaninę konarów, tropiąc zwierzęta, które nie podzielały dzisiaj mojego zachwytu świtem i wschodem słońca…

Na środku rzeki kormorany urządziły sobie sjestę. Siedziały na konarach drzewa, które ugrzęzło na mieliźnie – pozostałości po przepięknej wyspie uwiecznionej kilkanaście lat wcześniej Kodakiem z wyspy bobrów między Ciszycą a Gassami. 

Miejsce uwiecznione Kodakiem z wyspy bobrów

Tak było kiedyś

Tak jest teraz, gdy rzeka spłukała wyspę

Pozowały na tle zamglonego brzegu a potem w smudze odbitego od wody słonecznego światła. Suszyły skrzydła, patrzyły na siebie. Czasem odwracały głowę zaintrygowane ruchem w otoczeniu. Były daleko. Nie przeszkadzałem im. Obraz gawędzących kormoranów przykuwał uwagę. Był odrealniony. Zdjęcia przypominały litografie. Efekt zniknął, gdy słońce na dobre rozgościło się na niebie i zalało Wisłę oślepiającym światłem. Aparat już nie sprostał kontrastom.

Dzień się zaczął. Wracałem wzdłuż wału i poskręcanych starością wierzb, obok dzikich grusz, sosen, które przetrwały niegdysiejsze powodzie, między łanami suchych nawłoci anektujących coraz większe połacie łęgowego poszycia, kałuż przebłyskujących z dołów i rowów wyrzeźbionych przez podniesiony nurt.